Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc phòng, góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và giữ vững ổn định chính trị của đất nước

(Bqp.vn) - Tình hình khu vực, thế giới thời gian qua có nhiều diễn biến phức tạp với nhiều biến động khó lường. Nhiều vấn đề an ninh mới đang nổi lên có tác động lớn đến quốc phòng Việt Nam, liên quan trực tiếp đến các nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, trong đó bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị của đất nước là những mục tiêu quan trọng. Là một trong những mặt công tác quan trọng của quốc phòng Việt Nam, đối ngoại quốc phòng - thành tố không thể thiếu của nền quốc phòng toàn dân đã góp phần đáng kể trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và giữ vững ổn định chính trị của đất nước, tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bằng các phương tiện và biện pháp đối ngoại phù hợp, linh hoạt, quốc phòng Việt Nam vươn ra hợp tác với các quốc gia, thể hiện rõ chính sách quốc phòng minh bạch, với mục tiêu hòa bình, tự vệ; qua đó, đã thực hiện có hiệu quả Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, góp phần vào việc giữ vững hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới.

Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại quốc phòng năm 2012, triển khai nhiệm vụ năm 2013.

Trong bối cảnh được dự báo những năm tới, cục diện khu vực, thế giới có những thay đổi và trong điều kiện nước ta hội nhập quốc tế toàn diện, ngày càng sâu sẽ tạo thời cơ, thuận lợi mới và cả những khó khăn, thách thức mới đối với công tác đối ngoại quốc phòng. Yêu cầu đặt ra là phải quán triệt, nắm vững đường lối đối ngoại của Đảng, trên cơ sở đó, đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc phòng nhằm giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và ổn định chính trị, thực hiện thành công Chiến lược bảo vệ Tổ quốc mà Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) đã xác định.

Công tác đối ngoại quốc phòng có liên quan chặt chẽ đến việc bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền của đất nước. Hợp tác quốc phòng với các nước láng giềng có tác dụng trực tiếp bảo vệ chủ quyền, ngăn chặn các hoạt động xâm phạm chủ quyền của đất nước cả trên bộ và trên biển. Như vậy, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ không phải chỉ là bảo vệ các quyền bất khả xâm phạm về lãnh thổ mà còn bao gồm cả các hoạt động bảo vệ đất nước trước các xâm hại khác có liên quan đến chủ quyền từ bên ngoài. Những xâm hại này có thể liên quan đến lãnh thổ của đất nước như lấn chiếm biên giới, xâm canh, xâm cư… nhưng cũng có thể là các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, như: các thảm họa thiên tai, tội phạm xuyên quốc gia… Như vậy, đối ngoại quốc phòng cần phải thực hiện tốt cả hai mặt hợp tác và đấu tranh đan xen để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của đất nước. Trên các vùng biên giới, hợp tác với các nước láng giềng để phân định biên giới, ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác, nhằm xây dựng biên giới giữa Việt Nam với các nước láng giềng thành biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển là hết sức quan trọng. Đối ngoại biên phòng và hợp tác giữa các quân khu, bộ chỉ huy quân sự các tỉnh biên giới với các cơ quan hữu quan của các nước bạn giữ vai trò quan trọng trong các hoạt động nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và an ninh lãnh thổ. Đến nay, biên giới trên bộ giữa nước ta với các nước láng giềng cơ bản đã phân định xong. Nhiều thỏa thuận hợp tác biên giới với các nước đã được ký kết, nhiều hoạt động hợp tác bảo vệ an ninh chung trên biên giới được thực hiện đã góp phần to lớn vào việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc. Trong thời gian tới, hợp tác biên phòng và các quân khu, bộ chỉ huy quân sự các tỉnh biên giới với các cơ quan hữu quan của các nước bạn cần được đẩy mạnh và có bước phát triển theo chiều sâu, chú trọng đến hiệu quả giải quyết các vấn đề có liên quan đến an ninh lãnh thổ. Cùng với việc ký kết các thỏa thuận hợp tác giữa hai bên, cần nghiên cứu xúc tiến đạt được các thỏa thuận ba bên về hợp tác ở các tam giác biên giới, có các biện pháp thiết thực, hiệu quả để đưa các hoạt động hợp tác đi vào nền nếp và tập trung vào các vấn đề an ninh nổi lên trên từng vùng và trong từng thời kỳ.

Mặt khác, đối ngoại quốc phòng còn góp phần đáng kể vào việc hình thành thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và thế trận biên phòng toàn dân ở khu vực biên giới để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc. Cùng với đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân dân, đối ngoại quốc phòng đã góp phần nâng cao vị thế của đất nước và quân đội ta, tạo nên một cấu trúc an ninh khu vực đa tầng, đa lĩnh vực có tác dụng thúc đẩy xu thế hòa bình, hữu nghị và hợp tác phát triển. Thông qua đối thoại quốc phòng, chúng ta đã làm cho bạn bè quốc tế hiểu rõ những vấn đề có liên quan đến chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam và chủ trương đúng đắn của Nhà nước Việt Nam trong việc giải quyết hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế các bất đồng tranh chấp. Nhờ vậy, dư luận và chính phủ các nước hiểu và ủng hộ ngày càng mạnh mẽ hơn đối với sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của nước ta. Hơn thế nữa, đối ngoại còn trực tiếp đấu tranh ngoại giao để hạn chế tiến tới làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và lợi ích quốc gia của Việt Nam. Việc thiết lập các cơ chế bảo vệ an ninh biên giới, tuần tra chung, lập đường dây nóng với hải quân các nước… đã tạo cơ sở để kiểm soát và giải quyết các vụ việc ngay từ khi mới phát sinh, không để ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định và quan hệ hữu nghị giữa các nước. Sự hình thành một cấu trúc an ninh khu vực có lợi cho hòa bình, sự ủng hộ ngày càng tăng của bạn bè quốc tế và các cơ chế hợp tác quốc phòng song phương đã góp phần hình thành thế trận quốc phòng toàn dân nhằm ngăn chặn từ xa các hoạt động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc. Thời gian tới, cần đẩy mạnh xây dựng các cơ chế hợp tác quốc phòng cả song phương và đa phương để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa xu thế hòa bình, hợp tác trong khu vực. Chúng ta cần chủ động, tích cực thực hiện chủ trương ký kết các thỏa thuận không sử dụng vũ lực trước; đồng thời, mở quan hệ hợp tác giữa lực lượng của các bên liên quan tại các khu vực có tuyên bố chủ quyền để tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, tăng cường quan hệ hữu nghị, thiết lập các cơ chế giải quyết các vụ việc trên biển; nhằm giảm căng thẳng, không làm phức tạp thêm tình hình để tạo điều kiện thuận lợi cho đàm phán giải quyết các bất đồng.

Để tăng cường lực lượng của nền quốc phòng toàn dân, đối ngoại quốc phòng phát huy tác dụng tích cực của hội nhập quốc tế về quốc phòng, tranh thủ tối đa và khai thác mọi thuận lợi ở bên ngoài để góp phần xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại cả về con người và cơ sở vật chất. Hoạt động hợp tác quốc phòng trong đào tạo và huấn luyện giữa quân đội với các đối tác nước ngoài cần được tăng cường, ưu tiên cho việc hợp tác đào tạo về các ngành chuyên môn, kỹ thuật cao hoặc các ngành kỹ thuật mà trong nước chưa có. Các hoạt động hợp tác khoa học và kỹ thuật quân sự cần được chú trọng hơn nữa để góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tiếp thu được kiến thức khoa học, kỹ thuật quân sự hiện đại của thế giới để hiện đại hóa quân đội. Công tác đối ngoại quốc phòng phải tạo điều kiện cho cán bộ quân đội nắm bắt các kiến thức mới nhất về chiến tranh hiện đại, học hỏi được các kinh nghiệm, kiến thức quân sự tiên tiến của thế giới. Đội ngũ cán bộ đó sẽ giữ vai trò quyết định trong việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Cùng với việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho quân đội, đối ngoại quốc phòng cần đẩy mạnh hợp tác công nghiệp quốc phòng và mở rộng thương mại quốc phòng để tranh thủ được các nguồn lực về vốn, khoa học - công nghệ, trình độ quản lý tiên tiến… từ bên ngoài nhằm từng bước tự chủ bảo đảm trang bị, vũ khí, khí tài hiện đại cho quân đội. Việc phát triển công nghiệp quốc phòng và thương mại quốc phòng cần được kết hợp với các mối quan hệ quốc phòng khác nhằm trang bị cho quân đội ta các trang thiết bị, vũ khí hiện đại, phù hợp với phương thức chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.

Thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, công tác đối ngoại quốc phòng cũng góp phần tích cực vào việc giữ vững ổn định chính trị của đất nước. Trong điều kiện nhận thức của các tầng lớp nhân dân về chủ quyền lãnh thổ ngày càng cao, công tác đối ngoại quốc phòng cần thông qua các hoạt động thực tế, đồng thời kết hợp chặt chẽ với công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin trong nước, góp phần làm cho nhân dân hiểu rõ hơn về đường lối và chính sách quốc phòng của Đảng và Nhà nước, hoạt động của quân đội nhằm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của đất nước. Hơn thế nữa, đối ngoại quốc phòng phải chống các luận điệu xuyên tạc tình hình, lợi dụng vấn đề bảo vệ chủ quyền lãnh thổ để chia rẽ Đảng, quân đội với nhân dân. Đối ngoại quốc phòng phải thực hiện nhất quán giữa nói và làm trong các hoạt động bảo vệ chủ quyền lãnh thổ để tăng cường lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo, vào đường lối, chính sách quốc phòng của Đảng và Nhà nước. Hoạt động đó cũng góp phần củng cố lòng tin vào khả năng quốc phòng của đất nước, sức mạnh chiến đấu của quân đội, vừa tăng cường đoàn kết toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, vừa làm cho nhân dân vững tâm tham gia các hoạt động bảo vệ chủ quyền quốc gia và chống lại các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch. Như vậy, đối ngoại quốc phòng sẽ trở thành một nhân tố quan trọng xây dựng sức mạnh của nền quốc phòng toàn dân thực hiện các mục tiêu bảo vệ Tổ quốc.

Để góp phần giữ vững ổn định chính trị, công tác đối ngoại quốc phòng phải góp phần quan trọng làm thất bại các thủ đoạn “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ, bảo vệ Đảng, chế độ XHCN. Đối ngoại quốc phòng cần mở rộng và nâng cao hiệu quả các hoạt động tăng cường hiểu biết và xây dựng lòng tin, đẩy mạnh công tác tuyên truyền đối ngoại để dư luận, nhân dân, quân đội các nước hiểu rõ đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, bản chất tốt đẹp của chế độ XHCN, làm thất bại ngay từ xa các luận điệu tuyên truyền chống chế độ XHCN của các thế lực thù địch.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và giữ vững ổn định chính trị trong thời gian tới, những người làm công tác đối ngoại quốc phòng cần nắm vững đường lối đối ngoại và chính sách quốc phòng của Đảng và Nhà nước, nhất là những vấn đề liên quan đến chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Đối ngoại quốc phòng cần triển khai thực hiện mục tiêu, quan điểm chỉ đạo và định hướng chủ yếu về hội nhập quốc tế trên lĩnh vực quốc phòng mà Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế đã đề ra. Công tác đối ngoại quốc phòng phải thực hiện theo tư duy về bảo vệ Tổ quốc cũng như các chủ trương, nguyên tắc và các giải pháp của Chiến lược bảo vệ Tổ quốc mà Nghị quyết Trung ương 8 (khoá IX) đã xác định. Công tác đối ngoại cần tiếp tục đổi mới cả về tư duy, công tác nắm tình hình, khả năng tham mưu và năng lực thực hiện. Công tác nghiên cứu dự báo, tham mưu chiến lược trong đối ngoại quốc phòng cần được nâng lên tầm cao mới, nhằm hình thành chiến lược hội nhập quốc tế về quốc phòng trong tổng thể chiến lược hội nhập quốc tế của đất nước. Công tác phối hợp giữa đối ngoại quốc phòng với hoạt động đối ngoại của các cơ quan, ban, ngành, địa phương cần được đẩy mạnh hơn nữa để tạo sức mạnh tổng hợp cho đối ngoại quốc phòng vượt qua mọi thách thức, khó khăn, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và giữ vững ổn định chính trị của đất nước có mối quan hệ hữu cơ với nhau trong một thể thống nhất không thể tách rời. Bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ là bảo vệ những giá trị và quyền lợi tối thượng của Tổ quốc, là điều kiện cơ bản để tập hợp sức mạnh của toàn dân, là bảo đảm cho sự ổn định chính trị của đất nước. Giữ vững ổn định chính trị là thực hiện giữ yên từ bên trong nhằm thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc để bảo vệ núi sông, bờ cõi, bảo vệ các quyền lợi cơ bản của đất nước. Do vậy, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và giữ vững ổn định chính trị của đất nước phải luôn được quán triệt trong mọi hoạt động của đối ngoại quốc phòng. Với những thành quả và kinh nghiệm đã đạt được trong thời gian qua, lại được tiếp sức bởi tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc của Đảng, đối ngoại quốc phòng nhất định sẽ đóng góp xứng đáng vào việc xây dựng thế và lực của nền đối ngoại quốc phòng để thực hiện các mục tiêu chiến lược bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên BCHTƯ Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (Nguồn: Tạp chí QPTD)