Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội hiện nay

(Bqp.vn) - Công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội có vị trí quan trọng đặc biệt, nhằm đảm bảo cho toàn quân luôn một ý chí “sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì CNXH”.

 Làm tốt công tác tư tưởng trong quân đội sẽ trực tiếp góp phần nâng cao nhận thức chính trị, củng cố lập trường, quan điểm, bồi dưỡng và phát triển phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, hoàn thiện nhân cách người quân nhân cách mạng; chủ động ngăn ngừa sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao, chống mọi biểu hiện cơ hội, thực dụng, mơ hồ mất cảnh giác, bảo đảm cho quân đội luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

Các đại biểu dự Hội nghị rút kinh nghiệm công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội ở đơn vị cơ sở, Quân chủng Hải quân. (ảnh: QĐND)

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội đã được cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành; có nhiều chủ trương, giải pháp đúng đắn, phù hợp, kịp thời giải quyết các vấn đề tư tưởng nảy sinh. Cùng với tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức chính trị tư tưởng, các cấp đã coi trọng phát huy dân chủ gắn với hoàn thiện cơ chế, quy chế trên các mặt công tác để nắm, quản lý tình hình đơn vị, chất lượng các tổ chức, diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; chú ý kết hợp chặt chẽ giáo dục nhận thức với các phong trào, các cuộc vận động để quản lý quân nhân; duy trì có nền nếp các khâu, các bước: quản lý, dự báo, định hướng, đấu tranh và giải quyết tư tưởng. Các cấp đã chú trọng phát huy tốt vai trò các tổ chức, lực lượng và mọi phương tiện làm công tác tư tưởng; đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, bí thư, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp; thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, gia đình quân nhân để giáo dục, quản lý bộ đội và từng bước hướng dẫn quân nhân tự quản lý.

Với những chủ trương, biện pháp sát đúng, phù hợp, công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội đã đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. Trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội được giữ vững; tuyệt đại đa số cán bộ, chiến sĩ trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; có bản lĩnh chính trị vững vàng; nhận thức tốt về nhiệm vụ của quân đội và đơn vị. Trong khó khăn, gian khổ, cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, ý thức trách nhiệm, tự lực tự cường, chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, nhất là trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa của các thế lực thù địch; tích cực phê phán những quan điểm sai trái, cơ hội chính trị, chủ nghĩa cá nhân, tham ô, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác.

Tuy nhiên, công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội ở các cấp vẫn còn những hạn chế, yếu kém. Nhận thức của một số ít cấp ủy, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội chưa đầy đủ; trong lãnh đạo, chỉ đạo có biểu hiện coi nhẹ, thậm chí giao khoán cho cơ quan chính trị hoặc nặng về quản lý hành chính. Việc tổ chức thực hiện ở một số đơn vị còn thiếu những chủ trương, giải pháp có hiệu quả, chậm đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành; khi xem xét, đánh giá, nhận định về tình hình tư tưởng, kỷ luật còn nóng vội, thiếu thận trọng, chưa chính xác. Việc dự báo và giải quyết tư tưởng trong quản lý quân nhân và tình hình đơn vị còn thiếu chủ động, nhạy bén, chưa thực sự bám sát tình hình, nhất là những thời điểm nhạy cảm; có lúc, có nơi còn chủ quan, đơn giản, giải quyết thiếu kiên quyết, kịp thời, chưa chú ý giáo dục từ xa. Trong khi đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ chủ trì, chưa thực sự tự giác học tập, rèn luyện, sâu sát đơn vị, là chỗ dựa tinh thần cho bộ đội; tinh thần tự giác, tự quản lý của quân nhân còn yếu, nhất là trong giờ nghỉ, ngày nghỉ, hay đi phép, tranh thủ, đi công tác độc lập. Ở một số đơn vị, công tác giáo dục chính trị chưa đi đôi với định hướng tư tưởng và hành động; chưa tạo được dư luận đấu tranh phê phán những tư tưởng lệch lạc, sai trái, lối sống thực dụng, ích kỷ, thiếu tinh thần trách nhiệm; việc thực hiện nền nếp, chế độ nắm, phân loại, đánh giá tình hình tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ còn mang tính hình thức, đối phó, chưa thực chất; sự phối hợp giữa các tổ chức, các lực lượng tiến hành công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội chưa chặt chẽ, hiệu quả chưa cao...

Quá trình tiến hành công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân thời gian qua đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý. Trên cơ sở nhận thức đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội, cấp ủy, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy các cấp đã thường xuyên quán triệt, nắm vững nghị quyết, chỉ thị và sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị, cũng như tình hình, đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ; đề cao vai trò, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ chủ trì các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành công tác này phù hợp với từng loại hình đơn vị, từng đối tượng và hoàn cảnh cụ thể. Các cấp luôn quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng, rèn luyện đội ngũ cán bộ để họ thực sự “vừa hồng, vừa chuyên”, bám sát mọi hoạt động của cơ quan, đơn vị, gần gũi, chân thành, cởi mở, nói đi đôi với làm, thực sự là chỗ dựa tin cậy của bộ đội. Hằng năm, cấp ủy các cấp đã chú trọng gắn phân tích chất lượng đảng viên, nhận xét cán bộ với chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội.

Nhằm nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội, các cấp luôn chủ động, thường xuyên, thông qua nhiều tổ chức, lực lượng, kênh thông tin để nắm chắc tình hình đơn vị, diễn biến tư tưởng của bộ đội; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề tư tưởng nảy sinh. Mặt khác, đã kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác chính sách; giữa giáo dục thuyết phục, cảm hoá với các biện pháp hành chính, xử lý kỷ luật nghiêm minh; mở rộng dân chủ, tăng cường đối thoại, trao đổi, đáp ứng tâm tư, yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, chiến sĩ. Các cấp thường xuyên chú trọng công tác bảo vệ nội bộ; xây dựng môi trường văn hoá tốt, đẹp, lành mạnh, phong phú; phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng, cơ quan với gia đình và địa phương cùng làm công tác tư tưởng. Trên cơ sở tích cực đổi mới toàn diện công giáo dục chính trị - tư tưởng, các đơn vị đã coi trọng gắn giáo dục, quản lý tư tưởng với khắc phục khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và tổ chức có hiệu quả phong trào Thi đua Quyết thắng, các cuộc vận động bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, hàng ngày. Đồng thời, duy trì có nền nếp chế độ sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm công tác tư tưởng ở các cấp, trọng tâm là ở chi bộ; kịp thời biểu dương, khen thưởng các đơn vị thực hiện tốt công tác tư tưởng, kiên quyết chống mọi biểu hiện che dấu khuyết điểm, bệnh thành tích.

Những năm tới, đất nước tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế với nhiều thuận lợi, nhưng cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình” với những thủ đoạn mới, hết sức tinh vi, thậm chí trắng trợn. Với quân đội ta, chúng tiếp tục thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa”; ra sức tuyên truyền, xuyên tạc bản chất cách mạng của “Bộ đội Cụ Hồ”; tích cực lợi dụng việc tranh chấp chủ quyền Biển Đông để xuyên tạc, kích động; chia rẽ đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân - dân, chia rẽ quân đội với Đảng, Nhà nước và nhân dân; cổ vũ tư tưởng, lối sống thực dụng, chủ nghĩa cá nhân… Từ đó, làm phai nhạt lý tưởng, tha hóa về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Vì vậy, để xây dựng quân đội vững mạnh toàn diện, lấy vững mạnh về chính trị làm cơ sở, các đơn vị cần tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội. Để làm được điều đó, các cấp cần thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy với công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội. Cùng với nâng cao nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của công tác tư tưởng, hàng tháng, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp phải đưa nội dung này vào nghị quyết lãnh đạo (khi cần thiết phải có nghị quyết chuyên đề). Nội dung của nghị quyết phải ngắn, gọn, rõ, sát thực tiễn, đề ra được những chủ trương, giải pháp vừa toàn diện, đồng bộ, vừa có trọng tâm, trọng điểm, giải quyết dứt điểm khâu yếu, mặt yếu của công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội. Đồng thời, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong chỉ đạo, xây dựng kế hoạch tiến hành công tác tư tưởng, bảo đảm khoa học, cụ thể, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ từng cơ quan, đơn vị; chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, khuyết điểm; chú trọng phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng, trước hết là tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy và cán bộ, đảng viên trong tiến hành công tác tư tưởng.

Hai là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các khâu, các bước của công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội. Cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chính trị phải bám sát thực tiễn tình hình, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ của quân đội và đơn vị; tăng cường quản lý nội bộ, nắm chắc tư tưởng, tâm trạng, dự báo chính xác diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; thường xuyên chủ động theo dõi, đánh giá, phân loại cụ thể đến từng đối tượng theo phân cấp để đề xuất, thực hiện những biện pháp sát, đúng trong giáo dục, định hướng tư tưởng cho bộ đội. Chú trọng kết hợp giữa quản lý tư tưởng với quản lý kỷ luật, kịp thời ngăn ngừa những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống, không để bị động bất ngờ.

Ba là, gắn đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị với đổi mới công tác quản lý tư tưởng. Qua đó, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, ý thức chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội; nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ; xây dựng ý thức tự giáo dục, rèn luyện phấn đấu, tự quản lý của quân nhân. Các cấp cần tăng cường công tác quản lý, nắm tình hình tư tưởng ở cơ sở để xác định nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị và thông qua công tác giáo dục chính trị để có biện pháp quản lý tư tưởng bộ đội có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, các cấp cần kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, giáo dục, nâng cao bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp công nhân với đấu tranh chống mọi âm mưu, thủ đoạn nhằm “phi chính trị hoá” quân đội của các thế lực thù địch. Cùng với thực hiện nghiêm túc chương trình, nội dung giáo dục chính trị theo quy định, các đơn vị tập trung đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục theo hướng gợi mở, tiếp nhận thông tin một cách “tích cực”, bảo đảm định hướng tư tưởng rõ ràng, có tính chiến đấu cao. Các đơn vị cần chú ý tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, phát huy thế mạnh của tuyên truyền miệng, trực quan và các cơ quan báo chí ở Trung ương, địa phương và quân đội, các thiết chế văn hóa ở đơn vị… Đồng thời, đầu tư nâng cấp các trang thiết bị truyền hình, phát thanh, xuất bản, in và các phương tiện kỹ thuật tuyên truyền khác; duy trì thực hiện nghiêm các thiết chế văn hóa ở đơn vị cơ sở để góp phần nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng trong QLBĐ.

Cùng với đó, các cấp cần hết sức coi trọng việc gắn sửa chữa khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị, chuyển mạnh sang “làm theo” tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, làm chuyển biến thực sự nhận thức tư tưởng và hành động, bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong thực hiện nhiệm vụ của bộ đội. Kết hợp đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng với tuyên truyền, cổ vũ, động viên các nhân tố mới, điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt” trên mọi lĩnh vực; phát huy tinh thần sáng tạo, tự lực tự cường, vượt mọi khó khăn, gian khổ, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ; kiên quyết khắc phục bệnh thành tích và tính hình thức trong các phong trào thi đua.

Bốn là, chú trọng phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng tiến hành công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội. Trong đó, trọng tâm là phát huy vai trò tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, xây dựng nội dung, kế hoạch của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị, cán bộ làm công tác tư tưởng; vai trò của các tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân trong giáo dục, rèn luyện đoàn viên, hội viên, quân nhân trong đơn vị; tinh thần, trách nhiệm của mọi cán bộ, đảng viên trên từng cương vị công tác tham gia công tác tư tưởng. Đồng thời lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần quan tâm chăm lo bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong đơn vị.

Công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội là trách nhiệm của mọi tổ chức, lực lượng trong toàn quân, trước hết là của cấp ủy, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy các cấp. Thực hiện tốt những chủ trương, giải pháp trên, chất lượng công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội sẽ không ngừng được nâng lên, góp phần xây dựng quân đội ta vững mạnh toàn diện, trước hết là vững mạnh về chính trị, tư tưởng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tuấn, Cục trưởng Cục Tuyên huấn (Nguồn: Tạp chí QPTD)